LET OP! U belegt buiten AFM toezicht. Geen prospectus en vergunningsplicht voor deze activiteit.

Explosief gestegen prijzen: de opmaat naar een structureel hogere prijs voor elektriciteit in de toekomst

Deel dit bericht

Het kan u niet zijn ontgaan dat de prijs van elektriciteit de afgelopen tijd flink is gestegen. En niet zo’n klein beetje ook. Die prijs is momenteel hoger dan ooit, getuige onderstaande grafiek (met dank aan onafhankelijk kenniscentrum Energiemarkt Informatie.nl.)

Prangende vraag is natuurlijk of dit een tijdelijk of blijvend fenomeen is. Hoewel nu wellicht sprake is van een explosieve stijging waar incidentele factoren mede een rol in spelen zijn wij van mening dat in de toekomst de prijs voor elektriciteit structureel omhoog zal gaan, veel hoger dan wat we in de afgelopen jaren gewend zijn om daarvoor te betalen. In dit artikel zullen we onze opvatting onderbouwen. Het is weliswaar niet gestoeld op wetenschappelijk onderzoek, maar veeleer op nuchter nadenken over de ontwikkelingen die zich nu en in de komende jaren afspelen. De prijs van elektriciteit is primair gebaseerd op vraag en aanbod en daarnaast speelt een rol hoe dat aanbod tot stand komt. We kijken eerst naar de vraag en vervolgens behandelen we het aanbod.

Factoren die van invloed zijn van invloed op de vraag naar elektriciteit

1. Onze elektriciteitshonger neemt autonoom toe

Met het veranderen van onze samenleving neemt de vraag naar elektriciteit toe. Mobiele telefoons, social media, computers, gaming, apparatuur in huis en koppeling daarvan, communicatie, fintech, crypto, datacenters die daarvoor nodig zijn en ga zo maar door zijn daar voorbeelden van. Tegelijkertijd groeit de wereldbevolking van naar schatting nu 7,9 miljard naar 9,7 miljard in 2050 (bron: populationmatters.org), wat simpelweg leidt tot meer gebruikers. Binnen die bevolkingsgroei is bovendien sprake van een sterke en gestadige stijging van de middenklasse.

Voor hen komen zaken als een koelkast, TV, computer, airco etc. binnen hand bereik en dus neemt hun elektriciteitsverbruik expantioneel toe. Ook de vergrijzing, die met uitzondering van Afrika overal in de wereld plaatsvindt leidt naar mijn mening tot meer elektriciteits consumptie. Oudere mensen (niet persoonlijk bedoeld) zoeken meer gemak en comfort en maken meer gebruik van medische toepassingen die ook in toenemende mate elektrisch zijn.

2. De versnelde verschuiving van verbruik van fossiele brandstoffen naar elektriciteit

Op een aantal deelgebieden van de economie wordt versneld overgeschakeld naar elektrisch. Een belangrijke exponent daarvan is de auto-industrie. Weliswaar is dit voor een stuk verschuiving; aardolie (in de vorm van benzine) en gas gaan niet meer de individuele tank in, maar worden gebruikt om energie op te wekken in energiecentrales, maar per saldo zal het leiden tot meer vraag naar elektriciteit. Maar ook in andere deelgebieden wordt, al dan niet afgedwongen, overgeschakeld naar elektriciteit. Daarbij is natuurlijk de vurige wens dat dit allemaal met duurzaam opgewekt elektriciteit gebeurt.

3. Economische groei

Het IMF voorziet een economische groei van de wereldeconomie van 6,0% in 2021 en 4,9% in 2022. Deze hele hoge percentages hebben natuurlijk ook te maken met de Covid terugval van de periode hiervoor, maar een rapport van PWC uit 2017 voorspelde al een verdubbeling van de omvang van de wereldeconomie in 2050. De hierboven genoemde factoren zijn hier natuurlijk medeverantwoordelijk voor. Na WO II is de wereldeconomie weliswaar (met ups en downs) ook sterk gegroeid, maar omdat energie en grondstoffen vrijwel onbeperkt beschikbaar waren leidde dit, afgezien van enkele incidentele uitschieters, niet tot spectaculaire prijsstijgingen. Die situatie is nu drastisch veranderd.

Factoren die van invloed zijn op het aanbod van elektriciteit

1. Het primaire proces en de verduurzaming

Energiemaatschappijen maken traditioneel elektriciteit door steenkool, aardolie en aardgas om te zetten in elektriciteit. Dat wordt gedaan in elektriciteitscentrales. In de Europese Unie bestaat de energiemix momenteel nog voor tussen 40 en 50% uit deze traditionele manier van energieopwekking met grote verschillen tussen de landen onderling. We hebben met zijn allen

besloten dat we hier zo snel mogelijk vanaf moeten en vervangen door duurzame energie. Hoewel er ook andere vormen zijn gaat het met name over zon- en wind. Tegelijkertijd wordt er voorgesorteerd op- en geïnvesteerd in processen die in de verdere toekomst mogelijk een rol zouden kunnen spelen in verduurzaming, zoals opslag, waterstof etc. Dat vraagt grote investeringen. Verder is gebleken dat de elektriciteits-transport infrastructuur aan de grenzen van haar capaciteit zit, met alle negatieve gevolgen van dien. Ook hier zijn flinke investeringen nodig om dit op orde te krijgen. Schattingen lopen uiteen, maar er worden bedragen genoemd van tussen de 100 en 150 miljard euro, alleen al voor Nederland. Het lijkt me onvermijdelijk dat tenminste een deel van dat bedrag zich vertaalt in een hogere elektriciteitsprijzen.

Volgens een rapport van het World Data Lab voor het Brookings Institute uit 2018 treden er iedere seconde 5 mensen toe tot de middenklasse

2. De grondstoffenproductie

Het delven, winnen en verwerken van grondstoffen voor energieopwekking wordt gedaan door bedrijven zoals bijvoorbeeld Shell, Esso, Total, BP en een heel aantal anderen met voor ons minder bekende namen. Die grondstoffen blijven we ook nog wel een hele tijd nodig hebben. Hun investeringen worden risicovoller en duurder. Ze moeten er namelijk rekening mee houden dat ze een nieuwe investering in een fabriek of olieveld sneller moeten afschrijven dan voorheen. Bovendien lopen ze het risico dat een land of rechter hen verbiedt om door te gaan met hun activiteit. Omdat er langzaam maar zeker ook steeds meer beleggers komen die niet in traditionele energiewinning willen investeren, zullen ze ook hun voor funding meer moeten gaan betalen. Tenslotte zal ook de prijs voor CO2 uitstootrechten waarschijnlijk verder toenemen, onder gratis emissierechten voor 2030 versneld worden afgebouwd. De prijs is daar al op vooruitgelopen met een 85% stijging alleen al dit jaar (zie onderstaande grafiek).

Dat zal allemaal doorwerken in de prijzen die zij zullen moeten doorberekenen aan hun afnemers.

Conclusie:

Hoewel conjuncturele invloeden natuurlijk ook invloed hebben op de prijsvorming van elektriciteit, is mijns inziens de grote trend voor de komende lange reeks van jaren omhoog.

Wilt u reageren op dit artikel of heeft u een andere mening ? Ik stel uw reactie altijd op prijs. U kunt mailen naar info@solarrooftopfund.nl of bellen met 06-85701684.

Auteur van dit artikel is Albert van der Luyt. Hij is oprichter en Fondsbeheerder van het Solar Rooftop Fund.

Meer artikelen

menu